Ο μεγαλύτερος Έλληνας αθλητής όλων των εποχών έχει σήμερα (23/7) γενέθλια. Και μαζί του γιορτάζει όχι μόνον ο ΑΡΗΣ, αλλά ολόκληρο το ελληνικό μπάσκετ, το σύνολο του ελληνικού αθλητισμού.
Ο Νίκος Γκάλης κλείνει τα 62 χρόνια του. Αλλά στο μυαλό όλων, είναι ακόμα ο παίκτης που, με εκείνο το κοντό κιτρινόμαυρο σορτάκι, έκανε όλη την υφήλιο να παραμιλά.
Ένα αμήχανο χαμόγελο έρχεται στο στόμα όταν διαβάζεις τη φράση «ο Νίκος Γκάλης έκλεισε τα 62». Μα καλά, σαν χθες δε μοιάζουν οι μέρες που οδηγούσε τον ΑΡΗ και ένα ολόκληρο έθνος από επιτυχία σε επιτυχία; Που «χόρευε» μόνος του μεγαθήρια και είχε γίνει αντικείμενο επιστημονικής έρευνας το ερώτημα «πώς ολόκληρες ομάδες δεν μπορούν να κάνουν ζάφτι έναν άνθρωπο… μια σταλιά;».
Είναι ένα ερώτημα που δε θα απαντηθεί ποτέ. Ή, αν προτιμάτε, η μοναδική απάντηση βρίσκεται στο χάρισμα που είχε αυτός ο «Σούπερμαν» των γηπέδων, να ντριπλάρει, να στέκεται στον αέρα, να σκοράρει, αλλά και στις ατελείωτες ώρες που περνούσε στο γήπεδο και το γυμναστήριο. Παίκτες με το 1/50 του ταλέντου του «Νικ» θεωρούσαν εαυτούς υπεράνθρωπους και επαναπαύτηκαν. Γι’ αυτό δεν ξαναβγήκε «νέος Γκάλης». Συν Αθηνά και χείρα κίνει…
Ήταν καλοκαίρι του 1979, όταν ο ΑΡΗΣ έφερνε στη Θεσσαλονίκη έναν απόφοιτο του Σίτον Χολ με άφρο μαλλί. «Αυτός θα γράψει ιστορία», έλεγαν τότε οι άνθρωποι της ομάδας, με πρώτο τον αείμνηστο Ανέστη Πεταλίδη. Πολλοί απορούσαν. Το μάτι δεν το γέμιζε εξ όψεως, είναι η αλήθεια. Όταν όμως πρωτοέπιασε την μπάλα στο Αλεξάνδρειο Μέλαθρο, οι πιο μυημένοι κατάλαβαν τι θα επακολουθούσε: Αυτός ο παίκτης θα άλλαζε το ρου της ιστορίας, όχι μόνο του ΑΡΗ, αλλά και του ελληνικού μπάσκετ, του ελληνικού αθλητισμού γενικότερα.
Σε μία εποχή που το μπάσκετ ήταν έτσι κι αλλιώς πιο ελεύθερο και δεν το είχε λυγίσει η… σχολή Μάλκοβιτς, όπως έγινε στα ‘90ς, ο Γκάλης έκανε ό,τι ήθελε στο παρκέ, απέναντι σε οποιονδήποτε αντίπαλο. Από τον Ιωνικό Νικαίας και τον Ηλυσιακό, ως την Σοβιετική Ένωση και την ενωμένη Γιουγκοσλαβία. Απάντηση στο μαρκάρισμά του δεν υπήρχε. Άνθρωποι που έγραψαν με χρυσά γράμματα το όνομά τους στην ιστορία του παγκόσμιου μπάσκετ έλεγαν απίστευτα πράγματα για αυτόν τον μικροκαμωμένο (σε μπόι, γιατί η δύναμή του έριχνε τοίχους) παίκτη που πετύχαινε 40 πόντους… μασώντας τσίχλα.
Ήταν αυτός που, με το κατάλληλο σαπόρτινγκ καστ (μία ομάδα δεν είναι ομάδα αν δεν έχει τους ρόλους της στο παρκέ και στα αποδυτήρια) οδήγησε τον ΑΡΗ στο να αναδειχτεί η μεγαλύτερη ομάδα του 20ου αιώνα. Που οδήγησε την Εθνική Ελλάδας στο ψηλότερο σκαλί του ευρωπαϊκού βάθρου, σε ένα κατόρθωμα που έμοιαζε με το 8ο θαύμα του κόσμου. Που είδε το όνομά του να μπαίνει στο Basketball Hall of Fame, δίπλα σε ονόματα που μόνο ως μύθοι μπορούν να χαρακτηριστούν!
Κι όλα αυτά, κάνοντας πολλά… και λέγοντας λίγα. Αν μπορούσε να μη μιλάει καθόλου πριν και μετά τα ματς, θα το έκανε. Το κεφάλι κάτω και καθημερινή σκληρή δουλειά. Πρώτος πήγαινε, τελευταίος έφευγε από το γήπεδο. Σαν τον πιτσιρικά που προσπαθεί να βρει το χώρο του σε μία ομάδα, στον κόσμο του μπάσκετ.
62 λοιπόν… Και ο μεγάλος καημός, τόσο των φίλων του ΑΡΗ, όσο και του ελληνικού μπάσκετ γενικότερα, είναι ότι δεν ασχολήθηκε ποτέ με τα κοινά του αθλήματος, μόλις κρέμασε τη φανέλα του. Δεν ασχολήθηκε ποιος, ο άνθρωπος που πρωτοστάτησε για να γίνει το μπάσκετ αυτό που έγινε. Ένα άθλημα το οποίο από την ανυποληψία, έβγαλε τους Έλληνες στους δρόμους. Που έκανε μία ολόκληρη χώρα να συσπειρωθεί γύρω από μία ομάδα, τον ΑΡΗ, κι ας μην ήταν οπαδοί της από μικροί αυτοί που… κλειδώνονταν στα σπίτια τους τα βράδια της Πέμπτης και πανηγύριζαν μετά τις νίκες.
Πώς, όμως, να ασχοληθεί; Ο ΑΡΗΣ, από τον καιρό που σταμάτησε ο ίδιος το μπάσκετ, άρχισε να… μπαίνει μέσα και στο σύνολο των τελευταίων 25 χρόνων να είναι μία ζημιωμένη εταιρία. Εδώ έπρεπε να περάσουν 19 χρόνια από τη μέρα που σταμάτησε το μπάσκετ για να γίνει μία γιορτή αντάξια του ονόματός του.
Πώς να ασχοληθεί με το ελληνικό μπάσκετ γενικότερα, όταν για 40 χρόνια στην εξουσία του αθλήματος είναι οι ίδιοι άνθρωποι, που μάλιστα (είχαν το θράσος και) τον κήρυξαν και «εχθρό» τους;
Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Και, γερός να είναι ο «Νικ», όλοι εξακολουθούν να ελπίζουν ότι κάποια στιγμή θα ασχοληθεί ενεργά. Με τον ΑΡΗ, με την Ομοσπονδία, με την προώθηση του αθλήματος, κανείς δεν ξέρει. Μέχρι τότε, όσοι τον έζησαν, αλλά και οι επόμενες γενιές, θα ευγνωμονούν την τύχη που εκείνο το καλοκαίρι του 1979 τον έφερε στα μέρη μας. Καμιά δεκαριά πόντους μπόι να είχε ακόμα, λογικά δε θα έπαιζε ποτέ στην πατρίδα του…
“Σ’ ευχαριστώ για όσα μου έχεις χαρίσει”… Είναι το πρώτο τραγούδι, αυτό του Γιώργου Δημητριάδη, που έρχεται στο νου για τον κορυφαίο των κορυφαίων. Και (είναι αλήθεια ότι) έχει χαρίσει πολλά…