Η Στέλλα Ζωγράφου, μέσα από την ιστοσελίδα του ΑΣ ΑΡΗΣ, αναλύει τα οφέλη και τους τύπους των διατάσεων.
Αναλυτικά, αναφέρει:
Οι διατάσεις είναι μια κοινή δραστηριότητα που χρησιμοποιείται από αθλητές, ηλικιωμένους, ασθενείς αποκατάστασης. Ενώ τα οφέλη των διατάσεων είναι γνωστά, παραμένει διαμάχη σχετικά με τον καλύτερο τύπο διατάσεων για έναν συγκεκριμένο στόχο ή αποτέλεσμα.
Πιο συγκεκριμένα, τρεις τεχνικές μυϊκής διάτασης περιγράφονται συχνά στη βιβλιογραφία. Ο πιο συνηθισμένος τύπος είναι η στατική διάταση, όπου μια συγκεκριμένη θέση διατηρείται με τον μυ σε τάση χωρίς να μεταβάλλεται το εύρος κίνησης. Επιπλέον, υπάρχουν 2 τύποι δυναμικών διατάσεων, οι ενεργητικές και οι βαλλιστικές διατάσεις. Η ενεργητική διάταση πραγματοποιείται από το ίδιο το άτομο. Τέλος, η βαλλιστική διάταση περιλαμβάνει γρήγορες, εναλλασσόμενες κινήσεις ή “αναπήδηση” στο τελικό εύρος κίνησης. Ωστόσο, λόγω του αυξημένου κινδύνου τραυματισμού, η βαλλιστική διάταση δεν συνιστάται πλέον. (Goldman Rena,2017).
Ωστόσο γιατί είναι απαραίτητες οι διατάσεις ; Η αποτελεσματικότητα των διατάσεων αναφέρεται συνήθως ως αύξηση του εύρους κίνησης των αρθρώσεων (Range active of motion-ROM). Οι στατικές διατάσεις συχνά οδηγούν σε αύξηση του εύρους κίνησης των αρθρώσεων. Είναι ενδιαφέρον ότι η αύξηση της ROM μπορεί να μην προκαλείται από αυξημένο μήκος (μειωμένη τάση) του μυός- μάλλον, το υποκείμενο μπορεί απλώς να έχει αυξημένη ανοχή στη διάταση.
Ο Chan και οι συνεργάτες του (Chan et al,2001) έδειξαν ότι 8 εβδομάδες στατικής διάτασης αύξησαν την εκτασιμότητα των μυών. Παρ ’όλα αυτά, οι περισσότερες μελέτες προπόνησης στατικής διάτασης δείχνουν αύξηση του ROM λόγω αύξησης της ανοχής στη διάταση (ικανότητα να αντέχει μεγαλύτερη δύναμη διάτασης) και όχι της εκτασιμότητας (αυξημένο μήκος των μυών).
Όσον αφορά τις διατάσεις πριν τον αγώνα μπορούμε να διακρίνουμε μια ‘διαμάχη’. Ωστόσο, βάσει της βιβλιογραφίας, οι στατικές διατάσεις ως μέρος της προθέρμανσης αμέσως πριν από την άσκηση έχουν αποδειχθεί επιζήμιες για τη μετρούμενη με δυναμόμετρο μυϊκή δύναμη (Herda TJCramer JTRyan EDMcHugh MPStout JR, 2008, McHugh MPNesse M,2008) και την απόδοση στο τρέξιμο και το άλμα. ( Behm DGKibele A,2007, Robbins JWScheuermann BW,2008) Η απώλεια δύναμης που προκύπτει από τις στατικές διατάσεις έχει ονομαστεί “απώλεια δύναμης που προκαλείται από τις διατάσεις” (McHugh MPCosgrave CH,2010). Τα συγκεκριμένα αίτια για αυτό το είδος της απώλειας δύναμης που προκαλείται από τις διατάσεις δεν είναι σαφή. Κάποιοι υποδεικνύουν νευρικούς παράγοντες, (Hough PARoss,2009) ενώ άλλοι υποδεικνύουν μηχανικούς παράγοντες (McHugh MPNesse M,2008). Είναι ενδιαφέρον ότι η μέγιστη σύσπαση του μυός που τεντώνεται πριν από τη στατική διάταση μπορεί να μειώσει την επαγόμενη από τη διάταση απώλεια δύναμης.
H στατική, η δυναμική και η προ-σύσπαση είναι όλες αποτελεσματικές μέθοδοι αύξησης της ευλυγισίας. Ωστόσο, οι τρόποι αυτοί μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικοί σε συγκεκριμένους πληθυσμούς και πάντα σε συνδυασμό με τα διάφορα προγράμματα αποκατάστασης που εκτελούνται.
ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΣΤΕΛΛΑ
MSc Université de Bourgogne, Franche Comté
Réadaptation, rééducation et plasticité de la fonction motrice
Φυσικοθεραπεύτρια, Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος